FAQ

Hier vindt u de antwoorden op de meest gestelde vragen over de Europese houtverordening. Staat uw vraag en het antwoord dat u zoekt er niet bij? Neemt u dan contact op met het VVNH-secretariaat via 036 5321020.

1. Waar staat de afkorting EUTR voor?

EUTR staat voor European Timber Regulation. De Europese houtverordening Nr. 995/2010 is vanaf 3 maart 2013 van kracht en na te lezen via http://ec.europa.eu/environment/forests/timber_regulation.htm.

2. Wat is het doel van de EUTR?

Doel van de EUTR is het tegengaan van de handel in illegaal hout. Met het ingaan van de Europese houtverordening is het verboden om illegaal gewonnen hout of houtproducten op de markt te brengen in de Europese Unie. Wanneer hout voor het eerste op de Europese markt wordt gebracht, dient een stelsel van zorgvuldigheidseisen (due diligence systeem) te worden toegepast. Daarvoor dient documentatie te worden verzameld die de legaliteit van het hout of houtproduct aantoont.

3. Wanneer voldoet u aan de EUTR?

Of u voldoet aan de Europese houtverordening wordt bepaald door het eventuele risico dat uw hout of houten product illegaal verkregen is. Een operator (marktdeelnemer, zie vraag 8) is verplicht om aan te kunnen tonen dat het hout of houten product een verwaarloosbaar risico op illegaliteit heeft door middel van het doorlopen van een due diligence procedure (stelsel van zorgvuldigheidseisen, zie vraag 6).

4. Wat is legaal hout?

Hout is legaal wanneer het gekapt is overeenkomstig de toepasselijke wetgeving in het land waar het hout gekapt is (het land van herkomst). Hout is daarentegen illegaal wanneer het gekapt is in strijd met de toepasselijke wetgeving in het land waar het hout gekapt is (het land van herkomst).

5. Voor wie is de EUTR van toepassing?

De organisatie die hout of houten producten voor het eerste op de Europese markt brengt, wordt binnen de EUTR ‘operator’ (marktdeelnemer) genoemd. Een operator is binnen de EUTR verplicht een due diligence procedure (stelsel van zorgvuldigheidseisen) te doorlopen om aan te kunnen tonen dat het hout of houten product een verwaarloosbaar risico op illegaliteit heeft. De volgende schakels in de keten die het hout van de operator kopen (en het dus niet zelf voor het eerst op de Europese markt brengen), worden ‘trader’ (handelaar) genoemd. Traders zijn binnen de EUTR niet verplicht een due diligence procedure toe te passen. Wel dienen traders te administreren van wie het hout of houten product gekocht is en aan wie het hout of houten product verkocht wordt.

6. Wat is due diligence?

Due diligence staat voor het doorlopen van een stelsel van zorgvuldigheidseisen. Door alle stappen van de due diligence procedure te doorlopen, kunt u aantonen dat het hout of houten product een verwaarloosbaar risico op illegaliteit heeft. De European Timber Federation (ETTF) heeft een ‘System for due diligence’ ontwikkeld (zie www.ettf.info). De VVNH heeft hier in het kader van de stichting TimberChecker een praktische vertaling van laten maken met een stappenplan (link naar Due diligence stappenplan, handleiding om te voldoen aan de EU houtverordening: alleen toegankelijk voor leden).

7. Wanneer ben je een ‘operator’ (marktdeelnemer) en hoe voldoe je dan aan de EUTR?

De organisatie die hout of houten producten voor het eerst op de Europese markt brengt, wordt binnen de EUTR ‘operator’ (marktdeelnemer) genoemd. Een operator is binnen de EUTR verplicht een due diligence procedure (stelsel van zorgvuldigheidseisen) te doorlopen om aan te kunnen tonen dat het hout of houten product een verwaarloosbaar risico op illegaliteit heeft.

8. Wanneer ben je een ‘trader’(handelaar) en hoe voldoe je dan aan de EUTR?

Organisaties die hout of een houten product niet voor het eerst op de Europese markt brengen en het hout kopen van een andere handelaar of een marktdeelnemer (zie 8), worden ‘trader’ (handelaar) genoemd. Traders zijn binnen de EUTR niet verplicht een due diligence procedure toe te passen. Wel dienen traders te administreren van wie het hout of houten product gekocht is en aan wie het hout of houten product verkocht wordt. Deze informatie dient 5 jaar lang te worden bewaard.

9. Op welke houtproducten is de EUTR van toepassing?

De meeste houtproducten vallen onder de EUTR, maar er zijn uitzonderingen, zoals houten stoelen (overige houten meubels en onderdelen van meubels vallen wel onder de EUTR), producten van de papierindustrie (boeken en kranten), muziekinstrumenten en houten speelgoed, verpakking wanneer het als verpakking dient (niet wanneer de verpakking het te verhandelen product is) en gerecycled materiaal. Kijk voor een compleet overzicht in de bijlage van de due diligence handleiding. (link naar Due diligence stappenplan, handleiding om te voldoen aan de EU houtverordening: alleen toegankelijk voor leden)

10. Moet er per leverancier, houtproduct en houtsoort een due diligence procedure worden doorlopen?

Er moet zowel per leverancier als per houtproduct en bij samengestelde producten per houtsoort een due diligence procedure worden doorlopen. De EUTR stelt verplicht dat het due diligence systeem wordt toegepast bij iedere levering van hout of houtproducten, voordat het hout geïmporteerd wordt. Het verzamelen van documentatie is het meest efficiënt per leverancier. Voor de levering van dezelfde houtsoort van dezelfde herkomst van dezelfde leverancier, zijn dezelfde bedrijfsdocumenten geldig. Deze hoeven dus niet bij elke levering worden vernieuwd en alleen jaarlijks te worden gecontroleerd. Documenten die veranderen per levering moeten wel steeds worden gecontroleerd. Bij samengestelde producten moet u alle in het product aanwezige houtsoorten kunnen benoemen. Per afzonderlijke houtsoort dient u een due diligence procedure te doorlopen en te registreren.

11. Wat betekent FLEGT en is er al hout met een FLEGT-licentie op de markt?

FLEGT staat voor Forest Law Enforcement Governance and Trade. Met FLEGT wordt door de Europese Unie een pakket van maatregelen voorgesteld om internationale inspanningen te ondersteunen om illegale houtkap tegen te gaan en de daarmee samenhangende handel uit de wereld te helpen. Naast de Europese houtverordening is een van de maatregelen het sluiten van vrijwillige partnerschapsovereenkomsten (VPA’s) tussen de Europese Unie en hout producerende landen. Daarbij worden onder andere afspraken gemaakt over het verbeteren van de plaatselijke boswet, goed bestuur en investeringen in controle instrumenten. Wanneer het betreffende land de afspraken nakomt zoals gemaakt in de VPA, krijgt het hout uit het betreffende land een zogenaamde ‘FLEGT-licentie’. Hout met een FLEGT-licentie is vrijgesteld van een due diligence procedure. Bij het ingaan van de EU houtverordening, 3 maart 2013, is er nog geen hout met een FLEGT-licentie op de markt. Dus ook voor hout uit landen met een VPA moet u wel een due diligence procedure doorlopen. Kijk voor de actuele stand van zaken op www.euflegt.efi.int/portal.

12. Waar staat CITES voor en voldoet hout met een CITES-licentie aan de EUTR?

CITES staat voor The Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora. CITES is een internationale overeenkomst tussen regeringen om ervoor te zorgen dat de internationale handel in wilde dieren en planten niet hun voortbestaan bedreigen. Hout met een CITES-licentie is vrijgesteld van een verdere due diligence procedure en voldoet aan de EUTR. Wel is voor elke CITES-soort een CITES-export- en douane-licentie verplicht. Deze licentie moet bij de levering zijn gevoegd. U bent zelf verantwoordelijk voor het controleren van de CITES-licentie en u dient documentatie te hebben die de geldigheid van de licentie aantoont. Kijk voor meer informatie over CITES op:

 

13. Voldoet hout met een FSC- of PEFC-keurmerk of legaliteitscertificaat automatisch aan de EUTR?

Ondanks dat het hout of houten product beschikt over een keurmerk voor duurzaam bosbeheer of een verificatie van legaliteit, wil dit niet zeggen dat u per definitie aan de eisen van de EUTR voldoet. Bij het ingaan van de Europese houtverordening, 3 maart 2013, voldoen niet alle certificeringsschema’s aan de eisen van de EUTR. Het onderzoek van Proforest (‘Assesment of certification and legality verification schemes’, 6 december 2012) toont dit aan. U kunt dit rapport vinden via www.proforest.net/publication/bibliog.2012-12-11.9951964156. Wel wordt er door meerdere systemen, waaronder FSC en PEFC, gewerkt aan het aanpassen van de standaarden, zodat men alsnog aan de verordening voldoet. Kijk voor ontwikkelingen op dit gebied en een actueel overzicht op www.timberchecker.nl. Bij de meeste certificaten moet u op dit moment alsnog een aantal stappen van de due diligence procedure doorlopen. Daarnaast moet u de meegeleverde documentatie verifiëren: Staat de claim goed verwoord op de pakbon/factuur en is het handelsketencertificaat van de leverancier geldig?

14. Wie zorgt er voor de naleving van de EUTR in Nederland?

De controlerende instantie in Nederland is de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA).  Via www.nvwa.nl/onderwerpen/regels-voor-ondernemers-consumentenartikelen/dossier/hout-importeren vindt u meer informatie over hoe de NVWA het toezicht gaat vormgeven.

15. Wordt de EUTR in ieder land op een gelijke manier geïmplementeerd?

Dat is wel de bedoeling en vanuit de European Timber Trade Federation (ETTF) wordt hier ook actief aan gewerkt. De ETTF en de VVNH streven naar een level playing flied. Zo is er onder andere een due diligence systeem ontwikkeld en verspreid in heel Europa. Toch worden er in landen verschillende strafmaten gehanteerd.

16. Hoe kom ik aan de benodigde productinformatie?

Voor ieder product dat u verhandelt en binnen het bereik van de EUTR valt, bent u verplicht informatie te kunnen verschaffen als ‘operator’. In ieder geval dient de volgende informatie beschikbaar te hebben:

  • Beschrijving van het type product en de houtsoort (handelsnaam en/of Latijnse naam)
  • Land van herkomst/kap; indien van toepassing subregio en concessie
  • Hoeveelheid
  • Naam en adres leverancier
  • Naam en adres koper/afnemer
  • Documenten of andere informatie waaruit blijkt dat het hout in overeenstemming met lokaal geldende wetgeving is geoogst

 
Mocht u dit niet zelf voor handen hebben, dan kunt u de benodigde informatie en documentatie opvragen bij uw leverancier.

17. Hoe weet ik of ik te maken heb met een hoog of laag risico land?

Per land verschilt het risico op  overtreding van de lokaal geldende wetgeving voor oogst of handel van hout en houtproducten. Op basis van de herkomst van uw hout of houtproduct kunt u het risico op illegale houtkap bepalen. Daarvoor zijn er een aantal bronnen die u kunt raadplegen voor de risicobeoordeling: 1) Global Forestry Registry, 2) Corruption Perception Index, 3) Global Witness 4) Sancties VN-veiligheidsraad en 5) European External Action Serives. Canada, Australië, de VS en de meeste lidstaten van de EU gelden als landen met een laag risico. Bijna alle overige landen worden geclassificeerd als landen met een hoog risico. Voor ‘hoog risico landen’ moet u de lokaal geldende wetgeving inventariseren en bewijs hebben dat de wet wordt nageleefd (eventueel met een veld audit, zie vraag 18).

18. Moet ik in het land van herkomst onderzoek doen of een veld audit laten uitvoeren?

U kunt ervoor kiezen om in het land van herkomst een zogenaamde ‘veld audit’ uit te voeren. Dit is onder andere aan te raden wanneer de documentatie van leveranciers niet compleet is of de geldigheid van documentatie niet geverifieerd is. Bij een veld audit wordt de bosbeheereenheid geëvalueerd of deze voldoet aan de geldende wetgeving. Onderdelen van dit proces zijn onder andere controle van documentatie, consultatie bij belanghebbenden en verifiëring ter plekke om te beoordelen of er voldaan is aan de wetgeving. Het doel is om documentatie beschikbaar te krijgen om legaliteit aan te tonen. De audit kan door uzelf of door een externe partij gedaan worden. Let op dat de kwaliteit van de audit afhangt van de competentie van degene die de audit uitvoert.

19. Wat moet ik doen bij twijfel aan een leverancier of een partij hout?

Wanneer u niet kunt voldoen aan de due diligence procedure en de risico’s op illegaliteit niet verwaarloosbaar klein zijn, is het dringende advies dit hout niet te kopen.

20. Hoe lang moet de verzamelde documentatie bewaard worden?

5 jaar.

21. Wat als ik niet voldoe aan de EUTR, krijg ik dan een boete?

Afhankelijk van de mate van overtreding en ingebrekestelling zult u worden beboet. Dit kan oplopen tot maximaal 2 jaar gevangenisstraf en een geldboete van maximaal € 78.000,-. Kijk voor meer informatie in het Staatblad 671 (bijgevoegd op de USB-stick).

22. Wat is een monitoring organisation (MO) en wat kan deze voor mij betekenen?

Wanneer u een ‘operator’ bent en de Europese houtverordening voor u van toepassing is, kunt u zich aansluiten bij een ‘monitoring organisation’ (MO). U kunt bij een MO met al uw vragen terecht over de houtverordening. Een MO controleert of aangesloten deelnemers zich aan de afgesproken procedures houden. Krijgt u controle van de NVWA, dan kunt u in eerste instantie naar de MO verwijzen waar u bij aangesloten bent. De NVWA heeft aangegeven bij het toezicht in eerste instantie naar bedrijven te kijken die niet bij een MO zijn aangesloten.

De VVNH heeft om lidbedrijven optimaal te kunnen ondersteunen bij de implementatie van de EUTR de stichting TimberChecker opgericht. De aanvraag voor MO-status is ingediend. Er zijn meerdere organisaties in Nederland die de status van MO hebben aangevraagd. Op korte termijn wordt duidelijk welke aanvragen er gehonoreerd worden.

23. Wat heeft de VVNH gedaan in aanloop naar de EUTR?

De VVNH is van het begin af aan betrokken geweest bij de totstandkoming van de Europese houtverordening. De VVNH juicht de komst van de verordening toe en werkt met haar leden al jaren aan het tegengaan van de handel in illegaal hout. Zo is er in 2007 samen met de milieuorganisaties een brief gestuurd aan de toenmalige minister van Landbouw Cees Veerman. In 2008 is de handleiding ‘Verantwoord hout inkopen’ voor de leden opgesteld en het rapport ‘Herkomst bekend’. Ook hebben alle leden van de VVNH een gedragscode ondertekend die onder andere regelt dat VVNH-leden uitsluitend hout op de Nederlandse markt brengen dat voldoet aan de geldende wet- en regelgeving (nationaal en internationaal). De gedragscode is te vinden op www.vvnh.nl.

Ondanks dat de VVNH de houtverordening toejuicht, waakt de VVNH voor de administratieve lasten die het voor haar leden met zich meebrengt. De VVNH ondersteunt waar mogelijk leden met de praktische implementatie van de verordening. Daarbij heeft de VVNH de aanvraag ingediend om als een zogenaamde ‘Monitoring Organisation’ voor leden op te kunnen treden en de stichting TimberChecker opgericht. De leden van de VVNH hebben allemaal een handleiding met een praktisch stappenplan ontvangen over hoe zij aan de houtverordening kunnen voldoen. Ook zijn er in aanloop naar 3 maart 2013 meerdere bijeenkomsten georganiseerd, onder andere in samenwerking met Nyenrode en het ministerie van Economische Zaken.

24. Wat heeft u zelf gedaan in aanloop naar de EUTR?

Zorg dat u het antwoord hierop paraat heeft en er 1 persoon aanspreekpunt is voor alle vragen (zowel intern als extern) die u kunt verwachten over de Europese houtverordening. Ook kunt u mensen met vragen doorverwijzen naar het secretariaat van de stichting TimberChecker via 036 5321020.